Samen bouwen aan de stad: participeren

Heeft u plannen voor veranderingen aan uw huis, tuin of omgeving? Het is belangrijk om uw plannen te bespreken met de mensen in de omgeving zodat zij feedback kunnen geven en meedenken. Dit noemen we participeren. Bij grote projecten zult u dit uitgebreider moeten doen dan bij kleine plannen. Volg het stappenplan en bekijk welke tips u kunt gebruiken bij uw plan.

Waarom overleg zo belangrijk is

In de nieuwe Omgevingswet (januari 2024) staat dat participatie nodig is bij plannen voor verandering in de omgeving. Zulk overleg is belangrijk om de volgende redenen:

  • Buren en anderen weten op tijd wat er gaat veranderen
  • Kennis en ervaring in de buurt kunnen zorgen voor waardevolle tips en ideeën
  • U kunt uw plannen aanpassen voordat ze definitief zijn
  • Overleg helpt om goed met elkaar om te gaan en dat er geen/minder problemen ontstaan

Wanneer u informeert en participeert

Informeren: het is altijd belangrijk om uw plannen snel te melden bij mensen die in de buurt wonen, zodat ze weten wat er gaat gebeuren. Een buurman die bijvoorbeeld meer schaduw in zijn tuin kan verwachten door uw nieuwe dakkapel, zal dit graag snel willen weten. Zelfs als een vergunning niet nodig is, raden we u aan te praten over uw plannen met buren en anderen die ermee te maken kunnen krijgen.

Participeren: dit doet u wanneer er nog ruimte is om rekening te houden met wensen van de omgeving en anderen. Maak het niet te ingewikkeld en gebruik uw gezond verstand. Wilt u een kleine actie doen zoals een schuur bijbouwen, ga dan op de koffie bij uw buren en maak een kort verslag (van hun bezwaren) dat u mee kunt sturen bij uw vergunningaanvraag. Voor projecten die een grotere invloed hebben op de omgeving raden we aan om de stappen hieronder goed te volgen.

Stappenplan participeren

Stappenplan participatie bij bouwplan of -idee

Idee-fase

1

1. Idee beschrijven

Heeft u een bouw- of veranderplan in Nijmegen? Beschrijf dit kort of in meer detail als u al meer weet van uw plan. Neem contact met ons op voor informatie over mogelijkheden en regels. Dit kan via het omgevingsloket of door een vooroverleg aan te vragen.

2

2. Vooroverleg aanvragen

Bij een vooroverleg onderzoeken wij voor u of uw plan past binnen het omgevingsplan. Zo niet, zoeken we samen met u naar oplossingen.

Deel uw idee of plan op nijmegen.mijnwijkplan.nl zodat Nijmegenaren vanaf het begin weten van uw plan.

Verkennende fase

3

3. Overzicht maken van alle groepen die van uw plan moeten weten

Het is belangrijk dat u goed weet wie allemaal te maken krijgt met (de gevolgen van) uw plan en voor wie het belangrijk is. Dit kunnen zowel personen als bedrijven zijn en noemen we ook wel belanghebbenden. Denk bijvoorbeeld aan:

  • buurtbewoners
  • wijkraad
  • gemeente
  • nieuwe bewoners
  • bedrijven
4

4. Praten met belanghebbenden

Neem de tijd om te praten met iedereen die te maken krijgt met uw plan of voor wie het belangrijk kan zijn (belanghebbenden). Stel vragen zoals:

  • Wat is voor hen echt belangrijk en waarom?
  • Welke invloed denkt men dat uw plan op hen heeft? Begrijp welke gevolgen uw plan heeft
  • Zijn er slimme tips of ideeën?
  • Wat voor mogelijke problemen ziet men als uw plan doorgaat?
  • Wat verwacht men van de samenwerking?
  • Wil iemand actief helpen met uw plan? Ontdek wat deze persoon kan bijdragen
  • Hoe kan men het participatieproces ondersteunen? Geef mensen de kans u te helpen
5

5. Verslag van de gesprekken

Maak een samenvatting met het volgende overzicht:

  • Wat is er geleerd en verzameld
  • Wie er allemaal betrokken zijn
  • Wat belangrijk wordt gevonden door wie
  • Hoe de plannen de buurt beïnvloeden
  • Welke overlast of problemen er verwacht worden
  • Slimme ideeën en mogelijkheden die zijn besproken
  • De stappen die nu gezet gaan worden

Probeer zo eerlijk mogelijk te zijn over wat iedereen wil en waarom en de effecten. Als iemand bijvoorbeeld klaagt over parkeerproblemen, kunt u erover nadenken om parkeermetingen te doen om te begrijpen wat er echt aan de hand is. Deel het verslag van de gesprekken zonder namen van personen of bedrijven op nijmegen.mijnwijkplan.nl.

Participatieplan-fase

6

6. Participatieplan maken

De verkennende fase is nu klaar. Zorg ervoor dat u alle betrokken mensen en hun wensen serieus neemt. In het participatieplan zet u deze belangrijke zaken: 

  • Waarom doet u dit project? Wat wilt u ermee bereiken? 
  • Waarom is het belangrijk dat mensen meedoen en wat wilt u bereiken met hun ideeën of hulp?
  • Wat zijn de regels en grenzen die moeten worden gevolgd? Deze regels en grenzen komen uit de omgevingsvisie, omgevingsprogramma’s, ander gemeentelijk beleid en budget. Hoeveel ruimte is er voor betrokken mensen om het plan aan te passen? 
  • Deel het overzicht van wie er allemaal betrokken zijn, wat zij belangrijk vinden, waar ze problemen mee kunnen krijgen door het plan en wat de invloed van het plan is
  • Leg ook heel duidelijk uit welke stappen u gaat nemen, zodat iedereen weet wat er gaat gebeuren, wat er van hen wordt verwacht en wanneer ze kunnen meedoen
7

7. Online plaatsen participatieplan

Plaats het participatieplan op nijmegen.mijnwijkplan.nl.

Uitvoeringsfase

8

8. Uitvoeren participatieplan

Voer de geplande acties uit en update deze als het nodig is.

9

9. Verslag van de participatie

Vat samen wat er is bereikt en wat u gedaan heeft met de feedback van de belanghebbenden. Laat zien op welke manieren uw plan verbeterd is dankzij hun ideeën/tips/hulp.

Besluitvormingsfase

10

10. Besluit over het plan

Lever het participatieverslag in bij uw contactpersoon van de gemeente, zodat het meegekomen kan worden bij het besluit over uw plan.

11

11. Resultaat van het participeren

Een participatieproces kan verschillende resultaten hebben. Soms leidt het tot een vergunningaanvraag voor een bepaald project. Maar meestal begint participatie al eerder, bijvoorbeeld bij het maken van plannen, beleid of programma's. Het plan of beleid is dan het resultaat.

12

12. Start met uitvoeren van uw plan

Na het besluit over uw plan, kunnen er misschien toch nog officiële bezwaren komen. Als u alle mogelijke groepen van tevoren goed betrokken heeft, kunt u veel bezwaren al snel in het begin oplossen. En zorgt u ook dat er geen juridische procedures nodig zijn. Maar let op, dit betekent niet dat er nooit bezwaren zullen zijn. Als het officiële proces klaar is, kunt u beginnen met het uitvoeren van uw plan.

Tips

  • Betrek mensen zo snel mogelijk. Hoe eerder u dit doet, hoe soepeler het later gaat omdat u elkaar al kent en eerder samengewerkt heeft
  • Zorg dat u open en eerlijk bent, ook over wat niet kan. Participeren betekent niet dat iedereen zijn zin kan krijgen
  • Blijf flexibel. Door feedback die u krijgt, zijn soms aanpassingen nodig van het participatieplan. Bijvoorbeeld extra bijeenkomsten over een onderwerp. Zorg dat uw ruimte heeft in uw plan voor zulke aanpassingen. Geef veranderingen altijd wel goed aan iedereen door
  • Gebruik begrijpelijke taal. Als gemeente gebruiken we zo veel mogelijk taalniveau B1. Veel inwoners kunnen een tekst op dit niveau begrijpen
  • Gebruik verschillende manieren om te participeren, bijvoorbeeld:
    • Gebruik nijmegen.mijnwijkplan.nl, andere websites of sociale media
    • Organiseer teken- of brainstormbijeenkomsten
    • Voer onderzoek uit met belanghebbenden of bedenk samen onderzoeksvragen
    • Start een klankbordgroep/meedenkgroep
    • Creëer een loket in de buurt dat mensen kunnen bezoeken
    • Schrijf een prijsvraag uit
    • Maak een enquête of gebruik een koffiekar om feedback in de buurt op te halen

Complete folder

Deze webpagina is een samenvatting van de folder 'Samen bouwen aan de stad, hoe doe je dat?' (pdf, 590 KB).