De Hand voor Mentale Gezondheid – informatie voor ouders

Alledaagse keuzes beïnvloeden je mentale gezondheid

Elke ouder wil graag dat zijn kind gezond is en zich fijn voelt.  Maar er zijn in een kinderleven ook momenten dat een kind niet zo lekker in zijn vel zit.  Dan kan het fijn zijn om met je kind te kijken of er in jullie dagelijkse ritme andere keuzes te maken zijn die je kind kunnen helpen om zich weer fijn te voelen. Denk aan thema’s als rust en regelmaat, slapen, eten, praten, bewegen, ontspanning en plezier.

De hand van mentale gezondheid is een tool om (met je kind) te kijken naar dagelijkse zaken. Waarin je als ouder zelf keuzes kunt maken die van invloed kunnen zijn op hoe je kind zich voelt. 

Ben je van plan om in gesprek met je kind te gaan?  Denk dan aan de volgende tips:

  1. Oefening baart kunst. Hoe meer je met je kind over gevoelens praat, hoe beter jullie erin worden.
  2. Spontane gesprekken. Praten kan makkelijker gaan  als het spontaan ontstaat.  Bijvoorbeeld als je naast je spelende kind op de grond zit en meespeelt. Of als je kijkt waar een kind zelf mee komt om te bespreken. Je kunt je kind ook observeren tijdens het spel. Kinderen verwerken vaak situaties door ze na te spelen in een rollenspel  met popjes of knuffels bijvoorbeeld.  Luister en kijk wat je kind doet.
  3. Zonder oogcontact. Praten gaat soms makkelijker als je samen iets aan het doen bent zonder elkaar aan te kijken  bijvoorbeeld als je samen wandelt of onderweg bent  in de auto. 
  4. Laat een knuffel helpen. Voor wat moeilijkere gesprekken bv over emoties en gevoelens kun je een knuffel als tussenpersoon inzetten. Stel de knuffel vragen en laat je kind antwoorden of laat de knuffel je kind vragen stellen.
  5. Geef het goede voorbeeld. Het allerbelangrijkste: goed voorbeeld doet goed volgen: benoem zelf regelmatig hoe je je voelt en wees daar eerlijk in. Alle gevoelens mogen er zijn, ook verdriet, jaloezie, angst en boosheid. Laat zien dat praten over gevoelens helemaal oké is.

Troef | Muziek voor kinderen - Liedje: de helpende hand (YouTube.com)

Dagelijks ritme: het belang van waarden en dagelijkse keuzes

Een dagelijks ritme en regelmaat draagt bij aan een goede mentale gezondheid van je kind.  Regelmaat betekent een vaste dagelijkse structuur in het leven en regelmaat brengt rust. In onze hectische wereld en drukke dagelijkse leven kan dat er nog wel eens bij in schieten. Goed om hier eens bij stil te staan. 

Om een ritme en een regelmaat te maken in het dagelijkse leven kun je bijvoorbeeld denken aan een vaste structuur in afwisseling van slapen, eten taakjes/klusjes, huiswerk, leren en werken, hobby’s, eigen tijd, mediagebruik, rust, ontspanning.

Ook kan het helpen om stil te staan bij de waardes die je belangrijk vindt in het leven. Komen deze terug in je dagelijkse gezinsleven? Uiteindelijk voeden we kinderen op om te zorgen dat ze volwassen mensen worden, die hun eigen beslissingen kunnen nemen, zelfstandig zijn, hun draai weten te vinden in de maatschappij, om kunnen gaan met tegenslagen en leven naar wat ze van belang vinden.

Om hierover met je kind te praten en te bepalen welke dagelijkse keuzes je hierin maakt, kunnen de volgende vragen helpend zijn:

  • Wat vind je waardevol in het leven?
  • Past dat bij wat je doet, bij wat je belangrijk vindt?
  • Wat is belangrijk voor jou?
  • Wat heb je vandaag aan ‘goede/aardige dingen’ gedaan?

Meer informatie over dagelijks ritme vind je op de website van het Nederlands Jeugdinstituut (nji.nl):

Ik slaap: het belang van slaap en rust

We weten allemaal dat goed slapen en voldoende rust belangrijk is om lekker in je vel te zitten. Vooral bij slaap is het belangrijk dat er regelmaat is. Heeft je kind een vaste tijd waarop het naar bed gaat en ’s ochtends wakker wordt? Is er een vast slaapritueel voor het naar bed gaan? 

En wat is rust? Rust betekent: voldoende slaap en ontspanning  en niet constant  prikkels om je heen. In onze maatschappij kan dat een behoorlijke uitdaging zijn. Je kunt je afvragen of je kind voldoende tijd heeft om te spelen en of niet alle dagen volgepland zijn met afspraken? Is er lege tijd in ‘de agenda’ van je kind?

Om hierover met je kind te praten, kunnen de volgende vragen helpend zijn:

  • Heb je goed geslapen?
  • Werd je uitgerust wakker?
  • Kon je makkelijk in slaap vallen?
  • Heb je tijd gehad om te ontspannen en niets te doen?
  • Heb je gespeeld vandaag?

En voor oudere kinderen:

  • Heb je een regelmatig slaappatroon?
  • Is er iets waarvan je wakker ligt?
  • Heb je genoeg tijd voor jezelf?

En als er geen afspraken zijn over de telefoon:

  • Hoe laat heb je je telefoon uitgezet of weggelegd?
  • Heb je tot laat door social media gescrold?

Meer informatie over slaap en slaapadviezen voor verschillende leeftijden vind je op de volgende websites:

Ik eet: het belang van voeding en eetgewoonten

Gezond eten vraagt best veel van ons: drie keer per dag eten op regelmatige tijden, max twee tussendoortjes, veel groente eten, twee stuks fruit, voldoende water drinken, volkoren brood, pasta en zilvervliesrijst. Niet te veel vlees én gevarieerd eten. En dat in een wereld met een overvloed in aanbod aan ongezond eten. Zeg dan maar eens nee. Toch dragen gezonde voeding en gezonde voedingsgewoontes bij aan een goede mentale gezondheid van je kind.

Om hierover met je kind te praten, kunnen de volgende vragen helpend zijn:

  • Wat heb je vandaag gegeten?
  • Met wie heb je gegeten?
  • Vond je het eten lekker?
  • Welk fruit en groente heb je vandaag gegeten?
  • Heb je water gedronken?

En voor oudere kinderen:

  • Heb je er aan gedacht om regelmatig (3 x per dag, op vaste tijden) te eten? 
  • Heb je de tijd genomen om te eten?
  • Heb je ontbeten?
  • Wat voor gezonde dingen heb je vandaag gegeten?

Meer informatie over gezond eten vind je op voedingscentrum.nl:

Ik praat: het belang van relaties en emoties

Gevoelens en emoties herkennen, erkennen en ze benoemen heeft een positieve impact op je mentale welzijn en je relaties. Door te praten over hoe je je voelt, zorg je er ook voor dat anderen je begrijpen. Daardoor wordt het makkelijker om samen oplossingen te bedenken voor problemen waar je zelf geen raad mee weet.

Om hierover met je kind te praten, kunnen de volgende vragen helpend zijn:

  • Hoe voelde je je vandaag?
  • Wat heb je gedaan en met wie heb je gespeeld?
  • Heb je met iemand gepraat over hoe je je voelde?
  • Heb je naar een vriend(in) geluisterd?
  • Wat maakte je vrolijk of verdrietig?

Meer informatie en tips vind je op de volgende websites:

Ik beweeg: het belang van bewegen en mindfulness

Beweging is belangrijk om je goed te voelen. Het kan lastig zijn om te beginnen maar bijna iedereen voelt zich beter na een beweeginspanning.

Tijd om stil te staan en te voelen hoe het met je gaat, doet een mens meestal ook goed. Is er voor beide dingen genoeg tijd in het leven van je kind?

Om hierover met je kind te praten, kunnen de volgende vragen helpend zijn:

  • Hoe heb je bewogen vandaag?
  • Van welke activiteiten word je blij?
  • Hoe voelt ontspanning voor jou?

En voor oudere kinderen:

  • Heb je je telefoon veel gebruikt en heb je hierdoor minder bewogen?

Meer informatie over bewegen en mindfulness vind je op de volgende websites:

Ik ontspan: het belang van creativiteit en plezier

Als je dingen doet die je inspireren of waar je plezier aan beleeft, dan is dat goed voor je mentale gezondheid. Onderzoek heeft aangetoond dat creativiteit of een creatieve bezigheid stress vermindert. Het kan je rustiger maken en het kan je gemoedstoestand verbeteren.

Om hierover met je kind te praten, kunnen de volgende vragen helpen:

  • Heb je vandaag iets leuks gedaan?
  • Wat maakt jou aan het lachen?
  • Hoe kom je in een flow? ('In een flow zijn' is een situatie waarin een persoon helemaal opgaat in zijn activiteiten)
  • Wat is mooi voor jou?

Creativiteit kan het volgende stimuleren (Cultuurhuis De Lindenberg): 

  • Kinderen leren omgaan met verandering, door het gevoel te laten spreken in plaats van verstand. Kinderen leren op nieuwe manieren naar zichzelf en de wereld te gaan kijken
  • Kinderen leren nieuwe dingen maken en experimenteren
  • Kinderen leren hun talenten te verkennen en te ontwikkelen en het biedt ze nieuwe vergezichten

Meer informatie over creativiteit en plezier vind je op de volgende websites: