Toegankelijkheidseisen voor PDF

Laten we met het belangrijkste beginnen: PDF is geen geschikt middel om online informatie over te brengen!

PDF is ooit bedacht om documenten te printen zonder dat de opmaak van het document in de war raakt. Bij de komst van het internet is het een keuze uit gemak om PDF documenten online te plaatsen zonder verder na te denken of dit middel wel voor iedereen geschikt is... of voor ieder apparaat...

Wil je dan toch persé een PDF online plaatsen dan is het dus zaak om dit alleen te doen als het document ook toegankelijk is. Online is veel informatie te vinden hoe je dit moet doen. Er is veel kennis nodig en soms ook speciale tools om een PDF toegankelijk te krijgen. In de basis komt het er op neer dat een PDF ook aan alle eisen moet voldoen die opgesteld zijn in de WCAG 2.1

Waar moet je in ieder geval op letten

  • Zorg ervoor dat je brondocument, meestal Word of Indesign, toegankelijk is. Omzetten naar PDF wordt dan al een stuk makkelijker.
    TIP: Word heeft een mogelijkheid om toegankelijkheid van het brondocument te toetsen:
    • Ga in de bovenste blauwe balk naar de optie "Werkbalk snelle toegang aanpassen" 
    • Ga naar "Meer opdrachten"
    • Zoek bij alle opdrachten naar "Toegankelijkheidscontrole" en voeg deze toe aan de werkbalk snelle toegang.
  • In de eigenschappen van het document moet de taal goed ingesteld voor voorleessoftware
  • Geef een documenttitel mee in de eigenschappen van de PDF. Dit is het eerste wat voor wordt gelezen en moet dus een goede omschrijving geven van de inhoud van het document
  • Naast een goede titel moet bij de bestandseigenschappen ook de weergave ingesteld worden op “documenttitel” in plaats van “Bestandsnaam”. In Adobe Acrobat PRO is dit terug te vinden onder het Tabblad ‘Weergave bij openen’ bij ‘vensteropties’. Bij ‘Tonen’ moet  dus 'Documenttitel' ingesteld worden
  • Maak voor tabellen gebruik van koppen en duidelijke kolom/rijnamen
  • Label velden van formulieren, zodat de inhoud ervan duidelijk is bij het gebruik van een screenreader
  • Zorg voor voldoende contrast tussen tekst en achtergrond. Gebruik je verschillende kleuren in 1 alinea dan moeten ook die kleuren voldoende contrast hebben
  • Let er bij tekst over afbeelding op dat het contrast voor alle letters voldoende blijft. Gebruik zonodig tekst met een zwart randje eromheen
  • Maak goed gebruik van opmaak in het brondocument: titels, koppen, tussenkoppen, lijsten
  • Zorg ervoor dat grafieken niet alleen in kleur de waarden aangeven. Gebruik decoratieve lijnen, schrijf de waarde boven een kolom. Schrijf zonodig alles wat je ziet uit in tekst
  • Splits tabellen op in kleine stukken in plaats van 1 grote meervoudige tabel
  • Voeg alternatieve teksten toe aan alle afbeeldingen, grafieken etc. Is een afbeelding decoratief, dan kan de alttekst leeg zijn: alt=””.
  • Sla het document op als PDF/UA en geef het een codelaag mee zodat mensen die gebruik maken van bijvoorbeeld voorleessoftware weten om welke elementen het gaat
  • Test achteraf of het document met het toetsenbord te bedienen is.
  • Een toegankelijk Word document kan via een plugin "Axes-Word" omgezet worden naar een toegankelijke PDF document. Meer informatie hierover is op te vragen bij Firm Ground

Toegankelijkheidscheck voor plaatsing

  • Adobe Acrobat DC -> optie om een toegankelijkheidscontrole uit te voeren
  • Foxit PDF -> optie op een toegankelijkheidscontrole uit te voeren.
  • Download PAC2021 (gratis) en bekijk of er nog verbeterpunten zijn. Lees dit document van Iacobien Riezebosch over het gebruik van Pac2021