Webformulieren SIM

WCAG 2.1 AA onderzoek -versie 1.0

Algemene gegevens

Onderzoeker Opdrachtgever Datum Versie
Els Groffen Gemeente Nijmegen 2 april 2024 1.0

Inleiding

Gemeente Nijmegen vindt het belangrijk dat iedereen digitale informatie kan lezen:

  • op ieder apparaat
  • op ieder moment
  • op iedere plek
  • zonder verschil in leeftijd, ervaring, situatie of beperking

Met iedereen bedoelen we dan ook echt iedereen, dus ook de 4 miljoen mensen die een  functionele beperking hebben. Bijvoorbeeld mensen die slecht kunnen zien of geen muis kunnen gebruiken.

Volgens het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid van juli 2018 moeten websites en mobiele apps van Nederlandse overheidsorganisaties voldoen aan toegankelijkheidseisen. De verantwoording hiervoor staat in een toegankelijkheidsverklaring op de website.

De toegankelijkheidseisen staan in de Web Content Accessibility Guidelines 2.1 (WCAG 2.1). Gemeenten moeten voldoen aan niveau A en AA van deze eisen. De WCAG 2.1 is opgedeeld in 4 principes:

  • waarneembaar: omschrijf of toon het als de gebruiker het niet kan zien of horen, denk ook aan voldoende kleurcontrast, schaalbaarheid enzovoort
  • bedienbaar: zorg dat je de website met elk middel kan gebruiken
  • begrijpelijk: zorg dat mens en software het begrijpen, geef bijvoorbeeld de taal van de pagina aan, maar ook fouten bij formulieren
  • robuust: code en elementen kloppen, dit zorgt dat het werkt, ook met verschillende hulpsoftware en apparaten

Dit rapport beschrijft of de webformulieren die gebouwd zijn met de applicatie SIM voldoen aan deze 4 principes. Elk principe wordt beoordeeld op verschillende voorwaarden (succescriteria).

Het onderzoek naar toegankelijkheid van de webformulieren die gebouwd zijn in de tool SIM was klaar op 2 april 2024. Het onderzoek is uitgevoerd volgens WCAG-EM.

Er gaat al veel goed! Zo zijn de formuliervelden in de code duidelijk gekoppeld aan labels zodat mensen die hulpsoftware gebruiken, ook begrijpen wat er ingevuld moet worden. Mensen weten ook hoeveel procent van het formulier al ingevuld is. Alle elementen kunnen bereikt worden met het toetsenbord. Er is aandacht voor een juiste taalinstelling van de pagina, hierdoor leest hulpsoftware de formulieren voor in de ingestelde taal.

Op een aantal punten gaat het nog niet goed. Vooral bij het onderdeel 'Onderscheidbaarheid' zijn nog punten die opgelost moeten worden. De gevonden problemen zijn meestal algemeen. Dit betekent dat een gevonden probleem meestal ook in andere formulieren voorkomt. 

De webformulieren die gebouwd zijn in de tool SIM voldoen helaas nog niet aan de nu geldende richtlijnen van de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG 2.1 niveau AA). In 9 van de 50 succescriteria zijn een of meer fouten gevonden.

Het kan gebeuren dat een probleem niet gevonden is tijdens het onderzoek. Ook kan iets dat nu als probleem wordt beoordeeld bij een volgend onderzoek worden goedgekeurd en andersom. Dit komt door nieuwe kennis over toegankelijkheid.

De gevonden problemen zijn voorbeelden. Controleer daarom bij elk probleem alle formulieren, om te zien of dit probleem ook op andere plaatsen te vinden is. 

Vragen over dit onderzoek graag via mail naar teamonline@nijmegen.nl.

Website naam

Webformulieren SIM (wordt gepubliceerd via app8.nijmegen.nl)

Soort onderzoek

Volledig

WCAG-versie

2.1

Niveau

AA

Evaluatiemethode

WCAG-EM

Wat is onderzocht (scope)

Formulieren die gepubliceerd worden op app8.nijmegen.nl (URI-basis)

Basisniveau van toegankelijkheidsondersteuning

Standaard webbrowsers en hulpapparatuur

PRINCIPE 1

Waarneembaar

Informatie en componenten van de gebruikersinterface moeten toonbaar zijn aan gebruikers op voor hen waarneembare wijze.

SUCCESCRITERIUM 1.1.1 (NIVEAU A)

Niet-tekstuele content

Alle niet-tekstuele content die aan de gebruiker wordt gepresenteerd, heeft een tekstalternatief dat een gelijkwaardig doel dient, behalve voor de hierna vermelde situaties.

Uitleg:

Tekstalternatieven zijn een belangrijke manier om informatie toegankelijk te maken. Hulpsoftware maakt informatie via tekstalternatieven voor verschillende zintuigen waarneembaar. Bijvoorbeeld door tekst te kunnen zien, voorgelezen te krijgen of via braille te kunnen lezen.

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen succescriterium 1.1.1

In ieder formulier staat links bovenaan het logo van gemeente Nijmegen. De alternatieve tekst is alt="nijmegen". Omdat de afbeelding ook een link is naar https://www.nijmegen.nl/, is een goede alternatieve tekst van de afbeelding nodig zodat gebruikers van hulpsoftware snappen dat ze naar een andere website gaan. Een voorbeeld van een goede alternatieve tekst is; alt="Naar homepage gemeente Nijmegen (logo)".

SUCCESCRITERIUM 1.2.1 (NIVEAU A)

Louter-geluid en louter-videobeeld (vooraf opgenomen)

Voor media met vooraf opgenomen louter-geluid en vooraf opgenomen louter-videobeeld is het volgende waar, behalve als de audio of video een media-alternatief voor tekst is en duidelijk als zodanig is gelabeld:

  • Vooraf opgenomen louter-geluid: Er wordt een alternatief geleverd voor op tijd gebaseerde media dat equivalente informatie geeft voor vooraf opgenomen louter-geluid content
  • Vooraf opgenomen louter-videobeeld: Er wordt een alternatief geleverd voor op tijd gebaseerde media of een geluidsspoor dat equivalente informatie geeft voor vooraf opgenomen louter-videobeeld content.

Uitleg

Deze voorwaarde gaat over alles wat alléén geluid is (bijvoorbeeld een podcast) of alléén videobeeld (bijvoorbeeld een animatie zonder geluid). Het gaat niet om live geluid of live video. Er moet een andere mogelijkheid zijn die dezelfde informatie geeft.

Uitkomst: Niet aanwezig / n.v.t.
SUCCESCRITERIUM 1.2.2 (NIVEAU A)

Ondertitels voor doven en slechthorenden (vooraf opgenomen)

Er worden ondertitels voor doven en slechthorenden geleverd voor alle vooraf opgenomen audiocontent in gesynchroniseerde media, behalve als het mediabestand een meia-alternatief voor tekst is en duidelijk als zodanig is gelabeld.

Uitleg

Deze voorwaarde zorgt dat mensen die doof of slechthorend zijn, video’s kunnen bekijken en volgen. Door ondertitels aan te bieden, is alle belangrijke informatie ook te lezen.

Uitkomst: Niet aanwezig / n.v.t.
SUCCESCRITERIUM 1.2.3 (NIVEAU A)

Audiodescriptie of media-alternatief (vooraf opgenomen)

Er wordt een alternatief geleverd voor op tijd gebaseerde media of audiodescriptie van de vooraf opgenomen video-content voor gesynchroniseerde media, behalve als het media bestand een media-alternatief voor tekst is en duidelijk als zodanig is gelabeld.

Uitleg

Met deze voorwaarde geef je mensen die blind of slechtziend zijn toegang tot informatie die te zien is, bijvoorbeeld in video. Hiervoor moet een uitgeschreven tekst beschikbaar zijn met alle informatie die te zien en te horen is.

Uitkomst: Niet aanwezig / n.v.t.
SUCCESCRITERIUM 1.2.4 (NIVEAU AA)

Ondertitels voor doven en slechthorenden (live)

Er worden ondertitels voor doven en slechthorenden geleverd voor alle live audiocontent in gesynchroniseerde media

Uitleg

Voor alle gesproken tekst en andere belangrijke geluiden in een live video moet je ondertiteling aanbieden.  
Dit succescriterium maakt het mogelijk voor mensen die doof of slechthorend zijn, om live (realtime) media of presentaties te bekijken en volgen. Met het aanbieden van ondertiteling is alle hoorbare informatie in de livestream als leesbare tekst beschikbaar.

Uitkomst: Niet aanwezig / n.v.t.
SUCCESCRITERIUM 1.2.5 (NIVEAU AA)

Audiodescriptie (vooraf opgenomen)

Er wordt audiodescriptie geleverd voor alle vooraf opgenomen videoontent in gesynchroniseerde media.

Uitleg

Voldoen aan deze voorwaarde zorgt dat mensen die blind of slechtziend zijn toegang krijgen tot informatie die te zien is in video’s. Deze voorwaarde is hetzelfde als voorwaarde 1.2.3. Maar omdat deze van niveau AA is, gaan de eisen nog wat verder. Een extra eis is het aanbieden van audiodescriptie met alle belangrijke informatie die te zien is.

Bij audiodescriptie beschrijft een stem tussen de dialogen door wat er in beeld te zien is. Denk aan gezichtsuitdrukkingen, omschrijving van de plaats en ontwikkelingen in de verhaallijn of wedstrijd.

Uitkomst: Niet aanwezig / n.v.t.
SUCCESCRITERIUM 1.3.1 (NIVEAU A)

Info en relaties

Informatie, structuur en relaties overgebracht door presentatie kunnen door software bepaald worden of zijn beschikbaar in tekst.

Uitleg

Voor deze voorwaarde moeten informatie en opbouw van pagina-onderdelen in de code van de webpagina staan. Ook moet in de code staan hoe de onderdelen met elkaar te maken hebben (relatie). De informatie, opbouw en relatie van de onderdelen mag niet alleen duidelijk zijn via de vormgeving.
Voorbeeld: als een kop boven een alinea dik gedrukt is, is het voor iemand die goed kan zien duidelijk dat het een kop is. Iemand die hulpsofware gebruikt, moet die tekst ook als kop kunnen herkennen in de code (H1, H2 etc).

Uitkomst: Onvoldoende

Bevindingen succescriterium 1.3.1

Voor mensen die navigeren via de kopstructuur van de pagina, is het belangrijk dat koppen en tussenkoppen goed zijn ingericht. Op iedere pagina moet er een <h1> kopstijl zijn, tussenkoppen krijgen een opvolgende kopstijl.

In het formulier 'Extract RNI', is er geen goede koppenstructuur gebruikt op de overzichtspagina; app8.nijmegen.nl/form/extract-rni/overzicht-8.

  • Titel 'Extract RNI' is opgemaakt met kopstijl 1 <h1>, dat is juist
  • 'Overview' is opgemaakt met kopstijl 2 <h2>, dat is juist
  • Omdat de kop 'Intro' onder 'Overview' valt, moet deze tussenkop een lagere kopstijl,  niveau <h3> krijgen
  • 'Apply for an extract....' en 'Login with DigiD' moeten daarop volgend een kopstijl van het niveau <h4> krijgen
  • 'Attachment' is een nieuwe tussenkop die kopstijl van het niveau 3 moet krijgen
  • Etc.

Voorbeeld formulier 'Geheimhouding':

  • 'Geheimhouding' is opgemaakt met kopstijl 1 <h1> , dat is juist
  • 'Overzicht' is opgemaakt met kopstijl 2 <h2>, dat is juist
  • 'Uw gegevens' heeft kopstijl 2, maar moet kopstijl 3 krijgen omdat het een niveau lager gepresenteerd wordt
  • 'Adresgegevens' en 'Contactgegevens' hebben kopstijl 2 maar moeten kopstijl 4 krijgen omdat ze onder 'Uw gegevens' vallen
  • 'Geheimhouding' moet dezelfde kopstijl als "Uw gegevens' krijgen, kopstijl 3
  • 'Aanvragen of terugdraaien' moet ook een kopstijl 3 krijgen

Let op, dit zijn slechts voorbeelden. Controleer alle (overzichts)pagina's op het gebruik van juiste kopstijlen. Eventueel kan er via het CSS een aanpassing worden gedaan om de kopstijlen het gewenste uiterlijk te  geven.

    SUCCESCRITERIUM 1.3.2 (NIVEAU A)

    Betekenisvolle volgorde

    Als de volgorde waarin content wordt gepresenteerd van invloed is op zijn betekenis, kan een correcte leesvolgorde door software bepaald worden.

    Uitleg

    Doel van deze voorwaarde is dat een logische volgorde die te zien is op een webpagina, ook in de code van de pagina staat. Dit gaat over situaties waarin de volgorde van de inhoud op een pagina invloed heeft op de betekenis. Bijvoorbeeld bij het beschrijven van recepten.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 1.3.3 (NIVEAU A)

    Zintuiglijke eigenschappen

    Instructies die geleverd worden om content te begrijpen en te bedienen, zijn niet alleen afhankelijk van zintuiglijke eigenschappen van componenten als vorm, kleur, omvang, visuele locatie, oriëntatie of geluid.

    Uitleg

    Deze voorwaarde zorgt ervoor dat iedereen instructies heeft om de inhoud van de pagina te gebruiken. Ook als de websitebezoeker geen vorm, grootte en plaats op het scherm kan zien of geluid kan horen. Voorbeeld waarbij het fout gaat: "Klik op de rode knop links op het scherm".

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 1.3.4 (NIVEAU AA)

    Weergavestand

    De content beperkt de weergave en bediening niet tot een enkele presentatie-oriëntatie, zoals staand of liggend, tenzij een specifieke presentatie-oriëntatie essentieel is.

    Uitleg

    Doel van deze voorwaarde: ervoor zorgen dat inhoud zichtbaar is in de richting (staand of liggend) die de gebruiker het liefst heeft. Denk hierbij aan mensen in een rolstoel die bijvoorbeeld hun tablet vast hebben staan in een houder. Zij kunnen de richting van de tablet niet aanpassen.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 1.3.5 (NIVEAU AA)

    Identificeer het doel van de input

    Het doel van elk invoerveld waarmee informatie van de gebruiker wordt verzameld, kan door software bepaald worden wanneer:

    • het invoerveld een doel dient dat is geïdentificeerd in de paragraaf Inputdoelen voor Componenten van de Gebruikersinterface én
    • de content wordt geimplementeerd met behulp van technologieën die ondersteuning bieden bij het identificeren van de verwachte betekenis van formulier-invoergegevens.

    Uitleg

    Deze voorwaarde richt zich op het makkelijker invullen van online formulieren. Voldoen aan deze voorwaarde zorgt dat software invoervelden automatisch kan invullen. Dit helpt vooral gebruikers met een motorische of cognitieve beperking. Bijvoorbeeld mensen die hun armen niet (goed) kunnen gebruiken of moeite hebben met concentratie of het geheugen. Deze voorwaarde helpt ook mensen met een taalachterstand.

    Uitkomst: Onvoldoende

    Bevindingen succescriterium 1.3.5

    In het formulier voor de geboorteaangifte hebben de invulvelden voor het telefoonnummer en het e-mailadres geen autocomplete-attribuut. Dit is nodig zodat hulpsoftware invoervelden automatisch in kan vullen. Dit helpt  vooral gebruikers met een motorische of cognitieve beperking.

    Pas het autocomplete-attribuut toe op ieder invoerveld waar persoonlijke informatie wordt gevraagd. Controleer dit bij alle formulieren. Het is de bedoeling dat alleen de waardes gebruikt worden die hiervoor afgesproken zijn. Deze kun je bekijken op: https://www.w3.org/TR/WCAG21/#input-purposes

    SUCCESCRITERIUM 1.4.1 (NIVEAU A)

    Gebruik van kleur

    Kleur wordt niet als het enige visuele middel gebruikt om informatie over te brengen, een actie aan te geven, tot een reactie op te roepen of een visueel element te onderscheiden.

    Uitleg

    Bij het geven van informatie mag niet alleen kleur gebruikt worden. Mensen met een visuele beperking zoals kleurenblindheid, missen dan informatie.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 1.4.2 (NIVEAU A)

    Geluidsbediening

    Als een geluidsweergave op een webpagina automatisch meer dan 3 seconden speelt, is er of een mechanisme beschikbaar om de geluidsweergave te pauzeren of te stoppen, of er is een mechanisme beschikbaar om het geluidsvolume onafhankelijk van het overall systeemvolume te regelen.

    Uitleg

    Deze voorwaarde zorgt ervoor dat gebruikers van voorleessoftware geen last hebben van geluid op een webpagina.

    Uitkomst: Niet aanwezig / n.v.t.
    SUCCESCRITERIUM 1.4.3 (NIVEAU AA)

    Contrast (minimum)

    De visuele weergave van tekst en afbeeldingen van tekst heeft een contrastverhouding van tenminste 4,5:1, behalve in de volgende gevallen:

    • Grote tekst en afbeeldingen van grote tekst hebben een contrastverhouding van ten minste 3:1
    • Tekst of afbeeldingen van tekst die deel zijn van een inactieve component van de gebruikersinterface, die puur decoratief zijn, die voor niemand zichtbaar zijn, of onderdeel zijn vande afbeelding die significant andere visuele content bevat hebben geen contrasteis
    • Tekst die onderdeel is van een logo of merknaam heeft geen contrasteis.

    Uitleg

    Door deze voorwaarde kunnen mensen die minder goed kunnen zien makkelijker teksten lezen.

    Uitkomst: Onvoldoende

    Bevindingen succescriterium 1.4.3

    Bij het invoerveld voor een postcode staat in lichtgrijs een voorbeeld; '1023AB'. Het contrast van de tekst met de witte achtergrond is te laag, hierdoor kan deze informatie gemist worden door mensen met een visuele beperking.

    Ditzelfde geldt ook voor:

    • de labels 'Dag' en 'Jaar' boven de invoervelden van een geboortedatum
    • de labels 'Uur' en 'Minuten' bij de invoervelden van een tijdstip

    Waarschijnlijk is het niet nodig om alle formulieren te doorlopen. Aanpassen van de kleur kan via CSS.

    SUCCESCRITERIUM 1.4.4 (Niveau AA)

    Herschalen van tekst

    Behalve voor ondertitels voor doven en slechthorenden en afbeeldingen van tekst, kan tekst zonder hulptechnologie tot 200% geschaald worden zonder verlies van content of functionaliteit.

    Uitleg

    Als tekst niet vergroot kan worden, kunnen slechtziende mensen de tekst misschien niet goed lezen. Ook kunnen zij informatie missen als tekst wegvalt bij het inzoomen tot 200%.

    Uitkomst: Onvoldoende

    Bevindingen succescriterium 1.4.4

    Getoetst bij een schermbreedte van 1280, inzoomen naar 200%.

    Op pagina https://app8.nijmegen.nl/form/geboorte-aangifte/voorwaarden-online-aangifte-0, verdwijnt de groene knop met de tekst 'Volgende stap' voor een deel buiten beeld. Zoom je verder in, dan komt de tekst van de knop in ieder geval in beeld, maar niet de volledige knop. Pas bij inzoomen naar 500% is de gehele knop weer in beeld. Getest in Firefox, Chrome en Edge.

    Ook dit is slechts een voorbeeld, check dit bij alle andere formulieren.

    SUCCESCRITERIUM 1.4.5 (NIVEAU AA)

    Afbeeldingen van tekst

    Als de gebruikte technologieën de visuele weergave tot stand kunnen brengen, wordt tekst gebruikt in plaats van afbeeldingen van tekst om informatie over te brengen behalve in de volgende gevallen:

    • de afbeelding van de tekst kan visueel aangepast worden aan de eisen van de gebruiker
    • een specifieke weergave van tekst is essentieel voor de informatie die wordt overgebracht.

    Uitleg

    Mensen met dyslexie of mensen die minder goed kunnen zien, moeten tekst kunnen aanpassen zoals zij het het liefst willen zien.

    Uitkomst: Onvoldoende

    Bevindingen succescriterium 1.4.5

    Het logo van de gemeente Nijmegen bevat tekst. Deze tekst komt terug in de alternatieve tekst van de afbeelding, dat is prima. Toch is de huidige alternatieve tekst niet voldoende omdat de afbeelding ook een link is naar een website. Zie ook punt 1.1.1

    SUCCESCRITERIUM 1.4.10 (NIVEAU AA)

    Reflow

    Content kan zonder verlies van informatie of functionaliteit en zonder te moeten scrollen in twee dimensies, worden weergegeven voor:

    • verticaal scrollbare content met een breedte gelijkwaardig aan 320 CSS pixels
    • horizontaal scrollbare content met een hoogte gelijkwaardig aan 256 CSS pixels

    Met uitzondering van delen van de content die voor het gebruik of de betekenis een tweedimensionale lay-out  vereisen.

    Uitleg

    De bedoeling van deze voorwaarde is om mensen te helpen die slecht kunnen zien. Wanneer zij tekst vergroten, is het handig als ze het kunnen lezen in 1 kolom en ze niet horizontaal moeten scrollen.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 1.4.11 (NIVEAU AA)

    Contrast van niet-tekstuele content

    De visuele weergave van het volgende heeft een contrastverhouding van tenminste 3:1 ten opzichte van aangrenzende kleuren:

    • visuele informatie die vereist is om componenten van de gebruikersinterface en statussen te identificeren, met uitzondering van inactieve componenten of componenten waarvan de weergave van de component wordt bepaald door de user agent en niet wordt aangepast door de auteur;
    • delen van afbeeldingen die vereist zijn om de content te begrijpen, behalve wanneer een specifieke weergave van afbeeldingen essentieel is voor de informatie die wordt overgebracht.

    Uitleg

    Dit succescriterium gaat ook over het contrast van de toetsenbordfocus als deze is aangepast met CSS. Als dit succescriterium niet goed wordt toegepast hebben mensen met een visuele beperking problemen met het doorlopen van de website omdat zij niet kunnen zien waar de ze zich bevinden op de website. In mindere mate zullen ook mensen met een cognitieve beperking en mensen die gebruik maken van alleen het toetsenbord om te navigeren,  informatie kunnen missen.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 1.4.12 (NIVEAU AA)

    Tekstafstand

    Bij content die wordt geïmplementeerd met opmaaktalen die de volgende stijleigenschappen voor tekst ondersteunen, is er geen sprake van verlies van content of functionaliteit door het instellen van alle volgende, en door het niet wijzigen van andere stijleigenschappen:

    •    regelhoogte (regelafstand) naar ten minste 1,5 keer de lettergrootte;
    •    afstand tussen alinea's naar ten minste 2 keer de lettergrootte;
    •    letterafstand (spatiëren van letters) naar ten minste 0,12 keer de lettergrootte;
    •    spatiëren van woorden naar ten minste 0,16 keer de lettergrootte.

    Uitzondering: Menselijke talen en scripts die geen gebruik maken van een of meer van deze eigenschappen voor tekststijl in schriftelijke tekst, kunnen voldoen aan de eisen door alleen gebruik te maken van de eigenschappen die bestaan voor de betreffende combinatie van taal en script.

    Uitleg

    Met de toepassing van dit succescriterium zorg je ervoor dat mensen de tekstafstand kunnen aanpassen om beter te kunnen lezen. Bijvoorbeeld door de afstand tussen regels of alinea's te vergroten of letters en woorden te vergroten.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 1.4.13 (NIVEAU AA)

    Content bij hover of focus

    Wanneer aanvullende content zichtbaar wordt en daarna weer verborgen, door het gebruik van hover met de aanwijzer of focus met het toetsenbord, gelden de volgende zaken:

    • sluiten - er is een mechanisme beschikbaar waarmee de aanvullende content kan worden gesloten zonder de aanwijzer hover of de toetsenbordfocus te verplaatsen, tenzij de aanvullende content een invoerfout communiceert of andere content niet verbergt of vervangt;
    • aanwijsbaar - wanneer een aanwijzer hover aanvullende content kan activeren, dan kan de aanwijzer over de aanvullende content worden bewogen zonder dat deze verdwijnt;
    • aanhouden - de aanvullende content blijft zichtbaar totdat de oorzaak voor de hover of focus is verwijderd, de gebruiker de content sluit of de informatie niet langer geldig is.

    Uitzondering: de visuele weergave van de aanvullende content wordt beheerd door de user agent en wordt niet aangepast door de auteur.

    Uitleg

    Door toepassing van dit succescriterium kunnen mensen met een visuele beperking de content goed bekijken als zij met de muis over een tekst gaan of als een element de focus krijgt. Zij hebben ook voldoende tijd om de informatie te lezen.

    Uitkomst: Niet aanwezig / n.v.t.

    Bedienbaar

    PRINCIPE 2

    Componenten van de gebruikersinterface moeten bedienbaar zijn.

    SUCCESCRITERIUM 2.1.1 (NIVEAU A)

    Toetsenbord

    Alle functionaliteit van de content is bedienbaar via een toetsenbordinterface zonder dat afzonderlijke toetsaanslagen aan tijd gebonden zijn, behalve als de onderliggende functie een invoer vereist die afhangt van het pad dat de gebruiker aflegt en niet alleen van de eindpunten.

    Uitleg

    Alles moet bedienbaar zijn met het toetsenbord of vergelijkbare hulpapparatuur. Dit is belangrijk voor mensen met een visuele beperking, die alleen het toetsenbord moeten  en geen muis. Ook mensen met een motorische beperking gebruiken soms een (alternatief) toetsenbord.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 2.1.2 (NIVEAU A)

    Geen toetsenbordval

    Als de toetsenbordfocus met de toetsenbordinterface verplaatst kan worden naar een component van de pagina, dan kan de focus ook met alleen de toetsenbordinterface weer van dat component weg worden bewogen. En, als er meer nodig is dan de standaard pijl- of tabtoetsen of andere standaard methoden om de focus te verplaatsen, dan wordt de gebruiker geïnformeerd over de manier waarop de focus kan worden verplaatst.

    Uitleg

    Het doel van dit succescriterium is voorkomen dat mensen die alleen het toetsenbord gebruiken, vastlopen op een webpagina. 

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 2.1.4 (NIVEAU A)

    Enkel teken sneltoetsen

    Wanneer een sneltoets in content wordt geïmplementeerd door alleen letters (inclusief hoofdletters en kleine letters), leestekens, cijfers of symbolen te gebruiken, geldt ten minste één van de volgende zaken:

    • uitzetten - er is een mechanisme beschikbaar waarmee de sneltoets kan worden uitgezet;
    • opnieuw toewijzen - er is een mechanisme beschikbaar om de sneltoets opnieuw toe te wijzen aan één of meerdere niet-afdrukbare tekens (bijv. Ctrl, Alt, enz.);
    • alleen actief bij focus - de sneltoets voor een component van de gebruikersinterface is alleen actief wanneer de betreffende component de focus heeft.

    Uitleg

    Dit succescriterium wordt steeds belangrijker voor mobiele telefoons, omdat een groeiend aantal apps toetsenbordbediening vollediger mogelijk maakt. Foutief gebruik van dit succescriterium kan er voor zorgen dat mensen die spraaksoftware gebruiken per ongeluk iets kunnen activeren. Ook mensen die alleen het toetsenbord gebruiken bij een gewone desktop kunnen per ongeluk iets activeren.

    Uitkomst: Niet aanwezig / n.v.t.
    SUCCESCRITERIUM 2.2.1 (NIVEAU A)

    Timing aanpasbaar

    Voor elke tijdslimiet die door de content wordt ingesteld, geldt ten minste één van de volgende zaken:

    • uitzetten - de gebruiker kan de tijdslimiet uitzetten voordat die wordt bereikt; of
    • aanpassen - de gebruiker mag de tijdslimiet aanpassen voordat deze is verstreken over een bereik van ten minste tien keer de standaardinstelling; of
    • verlengen - de gebruiker wordt gewaarschuwd voor de tijd afloopt en krijgt ten minste 20 seconden om de tijdslimiet met een eenvoudige handeling te verlengen (bijvoorbeeld, "druk op de spatiebalk"), en de gebruiker mag de tijdslimiet ten minste tien keer verlengen; of
    • real-time uitzondering - de tijdslimiet is onderdeel van een realtime gebeurtenis (een veiling bijvoorbeeld) en er is geen alternatief voor de tijdslimiet mogelijk; of
    • essentiële uitzondering - de tijdslimiet is essentieel en verlenging zou de activiteit ongeldig maken; of
    • 20 uur uitzondering - de tijdslimiet is langer dan 20 uur.

    Uitleg

    De bedoeling van dit succescriterium is dat alle gebruikers genoeg tijd krijgen om gebruik te maken van een website. 

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 2.2.2 (NIVEAU A)

    Pauzeren, stoppen, verbergen

    Voor alle bewegende, knipperende, scrollende of automatisch actualiserende informatie gelden alle volgende zaken:

    • voor bewegende, knipperende of scrollende informatie die (1) automatisch start, (2) langer dan vijf seconden duurt, en (3) parallel met andere content wordt getoond, is er een mechanisme voor de gebruiker om dit te pauzeren, te stoppen of te verbergen, tenzij de beweging, knippering of scrolling, onderdeel is van een activiteit waar ze essentieel is en
    • voor elke soort automatisch actualiserende informatie die (1) automatisch start en (2) parallel met andere content wordt gepresenteerd, is er een mechanisme voor de gebruiker om dit te pauzeren, te stoppen of te verbergen of de frequentie van de actualisering in te stellen, tenzij de automatische actualisering onderdeel is van een activiteit waar ze essentieel is.

    Uitleg

    Het toepassen van dit succescriterium voorkomt dat bezoekers worden afgeleid tijdens het lezen of gebruiken van de webpagina. Alles wat automatisch beweegt op een website moet je op pauze kunnen zetten, stoppen of verbergen.

    Uitkomst: Niet aanwezig / n.v.t.
    SUCCESCRITERIUM 2.3.1 (NIVEAU A)

    Drie flitsen of beneden drempelwaarde

    Webpagina's bevatten niets wat meer dan drie keer flitst in enige periode van één seconde of de flits is beneden de algemene flits- en rodeflitsdrempelwaarden.

    Uitleg

    Dit succescriterium is belangrijk voor de groep van mensen met eplilepsie die ook gevoelig is voor lichtflitsen. Zij kunnen een aanval krijgen van epilepsie als iets meer dan drie keer flitst binnen een seconde.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 2.4.1 (NIVEAU A)

    Blokken omzeilen

    Er is een mechanisme beschikbaar om blokken content die op meerdere webpagina's worden herhaald te omzeilen.

    Uitleg

    Voor mensen die blind zijn en mensen die alleen het toetsenbord gebruiken, is het heel vervelend om steeds weer opnieuw door terugkerende content te navigeren. 
    Met terugkerende content bedoelen we bijvoorbeeld het logo, het zoekveld, het servicemenu, het hoofdmenu of submenu aan de linkerkant van de pagina. Eigenlijk alles wat bovenaan de pagina staat, en terugkeert op iedere pagina van de website. Deze informatie moeten gebruikers kunnen overslaan.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 2.4.2 (NIVEAU A)

    Paginatitel

    Webpagina's hebben titels die het onderwerp of doel beschrijven.

    Uitleg

    Met dit succescriterium help je gebruikers om (de juiste) content te vinden. Door te zorgen dat elke webpagina een duidelijke en beschrijvende titel heeft, kunnen mensen zich beter oriënteren op de website. PDF bestanden die in de browser worden geopend moeten ook een beschrijvende titel hebben.

    Uitkomst: Onvoldoende

    Bevindingen succescriterium 2.4.2

    • Vóór de titel van de pagina (de naam van het formulier) staat 'nijmegen'. Omdat het doel van de pagina meteen duidelijk moet worden is het beter om de titel van de pagina te laten beginnen met de naam van het formulier, gevolgd door 'Gemeente Nijmegen'.
    • De pagina die naar voren komt als een sessie is verlopen heeft als titel "SIMform". Dat is niet voldoende als herkenbare titel.
    SUCCESCRITERIUM 2.4.3 (NIVEAU A)

    Focus volgorde

    Als in webpagina's sequentieel genavigeerd kan worden en de navigatiesequenties hebben invloed op de betekenis of het gebruik, dan krijgen focusbare componenten de focus in de juiste volgorde waardoor betekenis en bedienbaarheid behouden blijft.

    Uitleg

    Het doel van dit succescriterium is dat de volgorde van de focus op de site juist en logisch is. Dit is van belang voor mensen die het toetsenbord gebruiken om te navigeren op de website.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 2.4.4 (NIVEAU A)

    Linkdoel

    Het linkdoel kan bepaald worden uit enkel de linktekst of uit de linktekst samen met zijn door software bepaalde linkcontext, behalve daar waar het doel van de link een dubbelzinnige betekenis kan hebben voor gebruikers in het algemeen.

    Uitleg

    Met het toepassen van dit succescriterium zorg je ervoor dat het doel van elke link duidelijk is. 

    Uitkomst: Onvoldoende

    Bevindingen succescriterium 2.4.4

    De link 'Formulier sluiten' staat op iedere formulierpagina, ook op de pagina die verschijnt als een sessie is verlopen. De link gaat naar https://www.nijmegen.nl. Dit is een onverwachte actie. Je sluit niet alleen het formulier af, je gaat ook naar een andere webpagina, de homepage van gemeente Nijmegen. Er gebeurt dus meer dan alleen het formulier afsluiten. Het is duidelijker en minder verwarrend als er een tussenpagina verschijnt met een bevestiging dat het formulier is afgesloten.

    SUCCESCRITERIUM 2.4.5 (NIVEAU AA)

    Meerdere manieren

    Er is meer dan één manier beschikbaar om een webpagina binnen een verzameling webpagina's te vinden, behalve wanneer de webpagina het resultaat is van, of een stap in, een proces.

    Uitleg

    Mensen met een visuele of coginitieve beperking hebben baat bij dit succescriterium omdat er verschillende manieren worden aangeboden om door de website te navigeren.

    Uitkomst: Niet aanwezig / n.v.t.
    SUCCESCRITERIUM 2.4.6 (NIVEAU AA)

    Koppen en labels

    Koppen en labels beschrijven het onderwerp of doel.

    Uitleg

    De bedoeling van dit succescriterium is om gebruikers te helpen begrijpen welke informatie webpagina’s bevatten en hoe die informatie wordt gepresenteerd. Als koppen duidelijk en beschrijvend zijn, kunnen gebruikers makkelijker de gezochte informatie vinden. De relaties tussen verschillende onderdelen van de content wordt daarmee ook makkelijker te begrijpen.

    Uitkomst: Onvoldoende

    Bevindingen succescriterium 2.4.6

    In het formulier 'Correctieverzoek persoonsgegevens' staat in stap 5 (https://app8.nijmegen.nl/form/correctieverzoek-persoonsgegevens/aanpassing-overige-gegevens-5)  een element met een label dat niet gekoppeld is aan een invoerveld. Het gaat om het visuele label 'Voeg bewijs toe waarop de goede gegevens staan'. Deze is niet gekoppeld aan de knop om een bestand toe te voegen.

    SUCCESCRITERIUM 2.4.7 (NIVEAU AA)

    Focus zichtbaar

    Elke gebruikersinterface die met het toetsenbord te bedienen is, heeft een bedieningswijze waarbij de indicator van de toetsenbordfocus zichtbaar is.

    Uitleg

    Het doel van dit succescriterium is dat een gebruiker kan zien welk element op de webpagina de focus heeft. Dit is van belang voor mensen die het toetsenbord gebruiken om een webpagina te bedienen en wel het scherm kunnen zien (bijvoorbeeld mensen met een motorische beperking).

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 2.5.1 (NIVEAU A)

    Aanwijzergebaren

    Alle functionaliteit waarmee bij de bediening gebruik wordt gemaakt van meerpunts- of padgebaseerde gebaren, kan worden bediend met een enkele aanwijzer zonder een padgebaseerd gebaar, tenzij een meerpunts- of padgebaseerd gebaar essentieel is.

    Uitleg

    De bedoeling van dit succescriterium is ervoor te zorgen dat inhoud kan worden bediend met eenvoudige invoer op alle mogelijke apparaten (tablets, mobiele telefoons, touchscreens, enz.) en met verschillende hulpapparatuur.

    Uitkomst: Niet aanwezig / n.v.t.
    SUCCESCRITERIUM 2.5.2 (NIVEAU A)

    Aanwijzerannulering

    Voor functionaliteit die kan worden bediend met een enkele aanwijzer, geldt ten minste één van de volgende zaken:

    • geen down-event:  het down-event van de aanwijzer wordt niet gebruikt om enig onderdeel van de functie uit te voeren;
    • afbreken of ongedaan maken: De functie wordt voltooid door het up-event en er is een mechanisme beschikbaar om de functie af te breken voordat deze wordt voltooid of om de functie ongedaan te maken als deze is voltooid;
    • up reversal: met het up-event wordt elk resultaat van het voorgaande down-event ongedaan gemaakt;
    • essentieel: het voltooien van de functie met het down-event is essentieel.

    Uitleg

    De bedoeling van dit succescriterium is om het voor gebruikers makkelijker te maken om toevallige of foute muisbewegingen te voorkomen.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 2.5.3 (NIVEAU A)

    Label in naam

    Bij componenten van de gebruikersinterface met labels die tekst of afbeeldingen van tekst bevatten, bevat de naam de tekst die visueel wordt weergegeven.

    Uitleg

    De bedoeling van dit succescriterium is ervoor te zorgen dat mensen met een handicap die op visuele teksten vertrouwen, deze teksten ook met hulpsoftware kunnen gebruiken. Elementen op de website worden vaak voorzien van zichtbare tekst zoals de naam van een formulierveld. In de code hebben deze elementen ook een programmatisch label; de ‘Accessible Name’. Dit label wordt gebruikt om voor te lezen bij gebruikers met hulpsoftware. Het is van belang dat de zichtbare tekstlabels van besturingselementen, overeenkomen met hun toegankelijke namen.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 2.5.4 (NIVEAU A)

    Bewegingsactivering

    Functionaliteit die kan worden bediend door de beweging van een apparaat of beweging van een gebruiker, kan ook worden bediend met componenten van de gebruikersinterface. De reactie op de beweging kan worden uitgeschakeld om onbedoelde activering te voorkomen, behalve wanneer:

    • de beweging wordt gebruikt om de functionaliteit te bedienen via een door toegankelijkheid ondersteunde interface;
    • de beweging is essentieel voor de functie en wanneer de reactie op de beweging wordt uitgeschakeld, wordt de activiteit ongeldig gemaakt.

    Uitleg

    Dit succescriterium is van toepassing op functies die worden geactiveerd door een apparaat te verplaatsen (bv. schudden of kantelen) of door naar het apparaat te gebaren. De bedoeling is dat deze functies ook bediend kunnen worden met reguliere interface componenten voor gebruikers.

    Uitkomst: Niet aanwezig / n.v.t.

    Begrijpelijk

    PRINCIPE 3

    Informatie en bediening van de gebruikersinterfacs moeten begrijpelijk zijn.

    SUCCESCRITERIUM 3.1.1 (NIVEAU A)

    Taal van de pagina

    De standaard menselijke taal van diverse webpagina's kan door software bepaald worden.

    Uitleg

    Als je dit succescriterium toepast krijgen mensen die gebruik maken van spraaksoftware de tekst in de juiste taal voorgelezen. Dit succescriterium geldt ook voor PDF bestanden.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 3.1.2 (NIVEAU AA)

    Taal van onderdelen

    De menselijke taal van elke passage of zin in de content kan door software bepaald worden, behalve waar het gaat om eigennamen, technische termen, woorden uit een onbepaalde taal en woorden of zinsdelen die deel zijn gaan uitmaken van het jargon van de onmiddellijk omringende tekst.

    Uitleg

    Als de taal van de pagina is ingesteld op Nederlands en een deel van de tekst is in een andere taal, dan moet een zogenaamde taalswitch in de code worden aangebracht. Mensen die gebruik maken van voorleessoftware krijgen dan het stuk tekst ook in de juiste taal voorgelezen. Dit moet ook worden toegepast in PDF bestanden.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 3.2.1 (NIVEAU A)

    Bij focus

    Als een component van de gebruikersinterface de focus krijgt, dan veroorzaakt dat geen contextwijziging.

    Uitleg

    Het doel van dit succescriterium is dat er geen onverwachte dingen plaatsvinden wanneer een gebruiker door de webpagina navigeert. Dit is belangrijk voor blinde mensen en mensen met een motorische beperking, die alleen het toetsenbord gebruiken. Ook voor mensen die een schermvergroter gebruiken, of voor mensen met een cognitieve beperking is het van belang.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 3.2.2 (NIVEAU A)

    Bij input

    Verandering van de instelling van een component van de gebruikersinterface veroorzaakt niet automatisch een contextwijziging, tenzij de gebruiker geïnformeerd is over het gedrag vóór het gebruik van de component.

    Uitleg

    Pas je dit succescriterium toe, dan zorg je ervoor dat het invoeren van gegevens of het selecteren van een bedieningselement voorspelbare gevolgen heeft. Met name mensen met een visuele beperking hebben hier baat bij.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 3.2.3 (NIVEAU AA)

    Consistente navigatie

    Navigatiemechanismen, die op meerdere webpagina's binnen een verzameling webpagina's herhaald worden, komen elke keer dat ze worden herhaald in dezelfde relatieve volgorde voor, tenzij een verandering wordt geïnitieerd door de gebruiker.

    Uitleg

    De bedoeling van dit succescriterium is om gebruikers te ondersteunen bij het navigeren op verschillende webpagina’s van een website. Mensen die slechtziend zijn en door middel van vergroting slechts een (klein) deel van de pagina zien kunnen bij toepassing beter voorspellen waar ze heen moeten scrollen. Ook mensen met een cognitieve beperking hebben baat bij goede toepassing van dit succescriterium.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 3.2.4 (NIVEAU AA)

    Consistente identificatie

    Componenten die dezelfde functionaliteit hebben binnen een verzameling webpagina's worden consistent geïdentificeerd.

    Uitleg

    De bedoeling van dit succescriterium is dat componenten die steeds terugkeren op verschillende pagina's binnen een website ook dezelfde functionaliteit hebben. Denk aan tekstuele links, grafische links, JavaScript objecten, formulierknoppen, enz. Mensen die een screenreader gebruiken of een cognitieve beperking hebben hier baat bij omdat het met name voor deze groep fijn is dat terugkerende functies zoals bijvoorbeeld een zoekfunctie op iedere webpagina op dezelfde plaats staat.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 3.3.1 (NIVEAU A)

    Foutidentificatie

    Als een invoerfout automatisch ontdekt wordt, dan wordt het onderdeel waar de fout zit geïdentificeerd en wordt de fout tekstueel aan de gebruiker meegedeeld.

    Uitleg

    Dit succescriterium zorgt ervoor dat het invoeren van gegevens of het selecteren van een bedieningselement voorspelbare gevolgen heeft.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 3.3.2 (NIVEAU A)

    Labels of instructies

    Als de content gebruikersinvoer vereist, dan worden labels of instructies geleverd.

    Uitleg

    De bedoeling van dit succescriterium is dat, als er een handeling van de gebruiker nodig is, er een label of instructie staat. Dit gaat om de tekst op knoppen en om de tekst bij formulier-invoervelden. Goed toegepast is het duidelijk voor de gebruiker wat een knop doet, of wat hij in moet vullen in een formulier.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 3.3.3 (NIVEAU AA)

    Foutsuggestie

    Als een invoerfout automatisch ontdekt wordt en suggesties voor verbetering bekend zijn, dan worden de suggesties aan de gebruiker geleverd, tenzij dit de beveiliging of het doel van de content in gevaar zou brengen.

    Uitleg

    Met dit succescriterium maak je gebruikers duidelijk hoe ze een gemaakte fout in een formulier op kunnen lossen. Dit kan door een voorstel te doen hoe het formulierveld ingevuld moet worden. Mensen met een cognitieve beperking of mensen die blind zijn vinden het soms lastig om te begrijpen hoe ze een fout kunnen corrigeren. Een duidelijk voorstel kan daarbij helpen.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 3.3.4 (NIVEAU AA)

    Foutpreventie (wettelijk, financieel, gegevens)

    Voor webpagina's die wettelijke verplichtingen of financiële transacties voor de gebruiker uitvoeren, die, door gebruikers bedienbaar gegevens in gegevensopslagplaatsen verwijderen of wijzigen, of die antwoorden van de gebruiker verzenden, geldt ten minste één van de volgende zaken:

    • omkeerbaar - verzendingen kunnen ongedaan gemaakt worden
    • gecontroleerd - door de gebruiker ingevoerde gegevens worden gecontroleerd op invoerfouten en de gebruiker wordt de mogelijkheid gegeven om ze te verbeteren.
    • bevestigd - er is een mechanisme beschikbaar voor het beoordelen, bevestigen en verbeteren van informatie voordat de verzending wordt voltooid.

    Uitleg

    De bedoeling van dit succescriterium is voorkomen dat er, door het verzenden van een formulier, een actie wordt uitgevoerd die grote gevolgen kan hebben voor de gebruiker als deze niet op dat moment kan worden teruggedraaid.

    Uitkomst: Voldoende
    PRINCIPE 4

    Robuust

    Content moet voldoende robuust zijn om betrouwbaar geïnterpreteerd te kunnen worden door een breed scala van user agents, met inbegrip van hulptechnologiën.

    SUCCESCRITERIUM 4.1.1 (NIVEAU A)

    Parsen

    In content die geïmplementeerd is met opmaaktalen hebben elementen volledige begin- en eindtags, zijn elementen genest volgens hun specificatie, bevatten elementen geen dubbele attributen en zijn alle ID's uniek, behalve waar de specificatie deze eigenschappen toelaat.

    Uitleg

    Het gaat hier om programmeerfouten in de code van de website. De meeste browsers zullen deze er wel uit filteren, maar hulpsoftware is vaak zo ver nog niet. Mensen die gebruik maken van hulpsoftware kunnen problemen ondervinden als de code niet goed is ingericht. Het kan er zelfs toe leiden dat de hulpsoftware vastloopt.

    Uitkomst: Niet aanwezig / n.v.t.
    SUCCESCRITERIUM 4.1.2 (NIVEAU A)

    Naam, rol waarde

    Voor alle componenten van de gebruikersinterface (inclusief, maar niet uitsluitend voor formulierelementen, links en door scripts gegenereerde componenten), kunnen de naam (name) en rol (role) door software bepaald worden; toestanden (states), eigenschappen (properties) en waarden (values) die door de gebruiker ingesteld kunnen worden, kunnen door software ingesteld worden; en kennisgeving van veranderingen in deze items is beschikbaar voor user agents, met inbegrip van hulptechnologieën.

    Uitleg

    Het doel van dit succescriterium is dat voor alle interactieve elementen, de naam en de rol (en eventueel andere eigenschappen), bepaald kunnen worden door hulpsoftware. Het gaat om elementen zoals links, knoppen, formuliervelden, enz. Als er geen goede informatie is over de naam, rol en waarde van een component kan dit gevolgen hebben voor de werking van hulpsoftware.

    Uitkomst: Voldoende
    SUCCESCRITERIUM 4.1.3 (NIVEAU AA)

    Statusberichten

    In content die is geïmplementeerd met opmaaktalen kunnen statusberichten door software bepaald worden met behulp van rol (role) of eigenschappen (properties), zodat hulptechnologieën de berichten aan de gebruiker kunnen presenteren zonder dat ze de focus krijgen.

    Uitleg

    De bedoeling van dit succescriterium is ervoor te zorgen dat de rol of eigenschappen van statusberichten in de code is vastgelegd op een manier dat het werk van de gebruiker niet onnodig onderbroken wordt.

    Uitkomst: Voldoende
    • HTML
    • CSS
    • WAI-ARIA
    • Mozilla Firefox, versie 124 (primair)
    • Google Chrome, versie 123
    • Microsoft Edge, versie 123
    • IOS 17.4 op iPhone 12
    • Colour Contrast Analyzer